STUDIA PODYPLOMOWE W ZAKRESIE

EDUKACJI  I REWALIDACJI OSÓB Z AUTYZMEM I ZESPOŁEM ASPERGERA

 

Imię i nazwisko słuchacza 

PIOTR PLONA

 

Temat artykułu

   ROLA AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ  W STYMULOWANIU ROZWOJU FIZYCZNEGO, PSYCHICZNEGO
I SPOŁECZNEGO UCZNIÓW NA PRZYKŁADZIE ZAJĘĆ DODATKOWYCH Z TENISA STOŁOWEGO  
W SZKOLE PODSTAWOWEJ

 

 

 

Praca napisana pod kierunkiem                             

                                 dr Romana Gawrycha

 

                                                                Gdańsk  2023

 

            Aktywność fizyczna spełnia bardzo ważną funkcję w rozwoju dziecka. Kształtuje organizm człowieka i jego funkcje oraz wpływa na prawidłowy rozwój fizyczny, psychiczny i społeczny. Poprzez  ruch i własną aktywność dziecko kształtuje samodzielność, poznaje otaczający je świat, zdobywa doświadczenia, rozwija pamięć i uwagę. Dodatkowo dziecko w naturalny sposób uczy się pokonywania trudności i kontroli swoich emocji, osiągając pierwsze sukcesy czy porażki. Aktywność fizyczna wiąże się również z powstawaniem relacji z innymi dziećmi. Podczas zabawy dziecko uczy się zachowań prospołecznych oraz funkcjonowania z innymi, będąc w grupie.

Środowiska szkolne, a przede wszystkim rodzice dzieci i młodzieży, coraz bardziej angażują się w proces wdrażania międzynarodowych zaleceń w dziedzinie praw człowieka, korzystając ze standardów przyjętych w Międzynarodowej Klasyfikacji Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (JCV). W populacji dzieci w wieku szkolnym znaczny odsetek (około 20%) stanowią uczniowie z różnego rodzaju deficytami rozwojowymii opóźnieniami w rozwoju psychofizycznym, które wymagają wspomagania i wyrównywania szans życiowych. Szkoła, powinna wspierać każdego ucznia w rozwijaniu jego osobistego potencjału, budowaniu dobrych relacji z rówieśnikami, a przede wszystkim określić specjalne potrzeby ucznia i dostosować tok oraz formy edukacji do indywidualnych potrzeb (Dotka i in., 2009, s. 7 i nast.).

Hipoteza, którą postawiłam na potrzeby poniższej pracy brzmi: Aktywność fizyczna podczas zajęć dodatkowych odgrywa ogromną rolę w stymulowaniu  rozwoju uczniów. Celem pracy jest ukazanie wpływu  aktywności fizycznej  na rozwój fizyczny , psychiczny i społeczny uczniów  na przykładzie zajęć dodatkowych z tenisa stołowego   w szkole podstawowej. W tym celu posłużę się swoimi doświadczeniami, które wyniosłem  w trakcie 30- letniej pracy w szkole pracując jako germanista,  pedagog szkolny,  nauczyciel wychowania fizycznego i logopeda. Od wielu lat prowadzę zajęcia  wychowania fizycznego oraz  dodatkowo społecznie wraz z żoną z nauki gry w tenisa stołowego. Organizuję tzw. aktywne przerwy podczas, których uczniowie pod opieką nauczycieli mogą grać w tenisa stołowego. Tenis stołowy to według różnych źródeł jeden z trzech najpopularniejszych sportów w świecie ( uprawia go ponad 350 milionów osób). Jest  jednym z najbardziej popularnych i lubianych sportów w Polsce (GUS).  Jest wiele powodów dla których warto rozwijać tenis stołowy w naszym kraju: najlepszy sport dla rozwoju mózgu (D.G. Amen), najlepszy sport dla koordynacji ciała i umysłu (P.Tsang), najlepszy sport dla utrzymania zdrowia i dobrej kondycji na całe życie (W.Winger), sport na każdą pogodę; względnie tani i dostępny, sport olimpijski. Tenis stołowy to sport dla każdego, łatwy do wprowadzenia w każdym przedszkolu, szkole, uczelni, świetlicy. Jest to sport globalny, lubiany w każdym wieku. Od kilkudziesięciu lat dominującym krajem w tenisie stołowym są Chiny. W Chinach tenis stołowy jest sportem narodowym. Tym bardziej duże znaczenie ma fakt, że Chiny od paru lat stały się największym mocarstwem gospodarczym świata. W Chinach najbardziej rozwinięta jest nauka o tenisie stołowym, około 80% wszystkich badań naukowych w zakresie  tenisa stołowego jest robionych w Chinach.

       Na zajęcia z tenisa stołowego uczęszczają w naszej szkole dzieci wraz z  rodzicami. Na zajęcia systematycznie uczęszcza  20 uczniów . Zajęcia trwają 90 minut, odbywają się raz w tygodniu. Tenis stołowy cieszy się dużą popularnością wśród uczniów  w każdym wieku.  Grupa uczniów pochłonięta grą na przerwie lub po szkole to bardzo częsty widok na naszych boiskach i placach zabaw. Rozgrywki wzbudzają wiele emocji i mogą toczyć się między dwoma przeciwnikami lub dwiema drużynami. Regularne treningi tenisa stołowego zwiększają zręczność, wytrzymałość i precyzję moich uczniów. Co więcej, dzieci uczą  się uczciwej rywalizacji oraz ducha współpracy. Poprzez częsty udział w rozgrywkach na punkty zwiększa się ich odporność na stres i umiejętność radzenia sobie z drobnymi porażkami. Zajęcia z tenisa stołowego w naszej szkole to świetny sposób, by zapewnić dzieciom odpowiednią dawkę ruchu niezależnie od pogody oraz zrównoważyć długie godziny siedzenia w szkolnej ławce.

           Wspomaganie rozwoju przez ruch jest podstawowym zadaniem wielu specjalistów. Wiadomo, że od chwili urodzenia ruch jest najważniejszym stymulatorem rozwoju dziecka, a jeśli jest ono pozbawione możliwości poruszania się (ze względu na chorobę lub uszkodzenie organizmu), dochodzi do poważnych zaburzeń wszystkich sfer rozwojowych. Aktywność fizyczna jest potrzebna do życia każdemu człowiekowi, a w przypadku dzieci z utrudnieniami rozwoju pełni ona funkcję terapeutyczną. Pełni również funkcję rozwojową (stymulującą), adaptacyjną, kompensacyjną, korektywną. Wynikiem aktywności ruchowej są zmiany w organizmie, przede wszystkim w układach mięśniowym, kostno-stawowym, nerwowym, krążeniowo-oddechowym, które są najbardziej widoczne w okresie wzrostu organizmu. Funkcja adaptacyjna polega na przystosowaniu organizmu do otoczenia fizycznego i społecznego, a kompensacyjna sprowadza się do nadrabiania i wyrównywania skutków negatywnych zjawisk współczesnego życia, np. obciążenie dzieci pracą siedzącą w szkole czy przy komputerze. Aktywność fizyczna na każdym etapie życia zaspokaja naturalną potrzebę ruchu, zapobiega zjawisku hipokinezy, daje zadowolenie z wysiłku fizycznego; polepsza wydolność i sprawność fizyczną i psychiczną, co warunkuje utrzymanie dobrego stanu zdrowia. W odniesieniu do dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi aktywność fizyczna ma walor rewalidacyjny, ponieważ daje szansę na wyrównanie deficytów rozwojowych i adaptację społeczną. Udział w każdej aktywności ruchowej  w tym zajęciach dodatkowych  z tenisa stołowego to nie tylko zorganizowany proces edukacyjny ukierunkowane na wszechstronny rozwój dziecka, lecz podstawa do kształtowania innych umiejętności życiowych. Aktywność fizyczna odgrywa podstawową rolę w procesie wychowania zdrowotnego, ponieważ uaktywnia potrzebę ruchu, która u osób z niepełnosprawnością może być zablokowana, wpływa na kształtowanie postaw prozdrowotnych.  Oprócz rodziny szkoła  jest ważnym środowiskiem, która powinna wspierać każdego ucznia w rozwijaniu jego osobistego potencjału, budowaniu dobrych relacji z rówieśnikami, a przede wszystkim określić specjalne potrzeby ucznia i dostosować to oraz formy edukacji do indywidualnych potrzeb (Dotka i in., 2009, s. 7i nast.). Dzieci i młodzież ze specjalnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi.

Reasumując powyższe rozważania i wyniki własnych obserwacji poczynionych w toku długoletniej pracy z uczniami  w tym ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi mogę stwierdzić, iż zajęcia pozalekcyjne z tenisa stołowego były dla uczniów i ich rodziców bardzo atrakcyjne o czym świadczy duża frekwencja na zajęciach oraz udział  w zawodach na różnym szczeblu.  Uczniowie mieli  możliwość  rozwijania swoich zdolności i umiejętności oraz kompetencji emocjonalno -społecznych. Przełożyło się to na lepsze funkcjonowanie w grupie rówieśniczej oraz środowisku domowym. Myślę, że warto kontynuować taka formę pracy  z uczniami.

Bibliografia:

1. Międzynarodowa Klasyfikacja Funkcjonowania, Niepełnosprawności i Zdrowia (JCV), www. pfon. org/dokumenty-i-publikacje/inne-publikacje/496-miedzynarodowa-klasyfikacja-funkcjonowanie (dostęp: 25 IX 2016), oraz Zaremba, 2014, s. 6 i nast.

2. Dotka, M., Kazimierczak, M., Lutze, I., Puchała, E., Świderska, M. (2009). Model pomocy psychologiczno-pedagogicznej w szkole i współpracy pomiędzy szkołą i poradnią — założenia. Warszawa: CMPPP.

3. [2] Amen, D.G. (2010). Zmień swój mózg, zmień swoje ciało. MT Biznes Sp. z o.o

 4. Grycan, J. (2007). Integralny tenis stołowy [Integral table tennis]. Kraków: JGTT. GUS (2017), Materiały dostępne na stronie http://stat.gov.pl